Bebeklere çiğneme alışkanlığı kazandırmak anne ve babaların dertlerinden birisidir. Bazı bebekler kendi kendilerine bu alışkanlığı kazanmaktadır. Bazı bebeklerde ise katı gıdaları çiğneyememe sorunuyla karşılaşabilinmektedir. Bebeklerin çiğnemeyi öğrenmesi; kaslarının yeterli olgunluğa ulaşabilmesi ve en az 20 tane beceriyi öğrenmesiyle alakalı bir durumdur. Bu becerilerden herhangi birinde sıkıntı olması durumunda bebeklerin çiğnemeyi öğrenmeleri uzayabilmektedir.

Bebeklerde Çiğneme Ne Zaman Başlar?

Bebekler ne zaman çiğnemeye başlar sorusunu aileler, bebeklerinin normal gelişim gösterip göstermediklerini merak ettikleri zaman sormaya başlamaktadır. Bebekler, ilk 6 ay anne sütü ile beslenmektedir. 6.aydan sonra anne sütüne ek olarak bebeklere ek gıdalar verilmektedir. Bebekler 6.aydan itibaren çevrelerinde gördükleri her şeyi ağızlarına götürüp tanımaya çalışmaktalardır.

Aileler yemek yerken, onların ağız hareketlerine bakıp masada bulunan yemekleri yemek istemektelerdir. Bu durumda bebeklerin ek gıdaya hazır olduğunun anlamına gelmektedir. Bebeklerin çiğnemeyi öğrenmesi, yeterli kas olgunluğuna erişip erişmedikleri ile doğrudan ilgilidir. Kasları olgunlaşmışsa 6.aydan itibaren püre şeklinde gıdalar verilerek daha sonra ufak katı parçalara geçilerek çiğnemeye hazır hâle gelmektelerdir.

Bebeklerin Çiğnemeyi Öğrenmesi

Bebeklerde çiğneme özelliği oluşması için öncelikle kaslarının olgunlaşması beklenmelidir. 6.ayda bu olgunluğa erişmiş olabilmektelerdir. Fakat 6.ayda direkt katı gıdaları vermemek gerekmektedir. Önce püre halinde katı gıdalara alıştırmak gerekmektedir. Daha sonra katı gıdalar ufaltılarak verilmelidir. Bebeklerin çiğnemeyi öğrenmesi için 20’den fazla beceriyi edinmeleri gerekmektedir. Desteksiz oturabilme, kavrayabilme, kavradığını elinde tutabilme, ağzına götürebilme, besini dudaklarıyla kavrayabilme, ısırma, ağzının içinde besini tutabilme, öğütebilme gibi pek çok beceriyi öğrenmelerinin sonucunda çiğneme alışkanlığı kazanabilmektelerdir.

Bebekler, çiğnemeyi, anne ve babalarını gözlemleyerek beyinlerinde şema oluşturup kendi kendilerine öğrenmektelerdir. Fakat ailenin bebeğe sürekli püre şeklinde yiyecekler vermesi bebeklerin çiğnemesi konusuna ket vurmaktadır. Bu yüzden bebeğin katı gıdaları yiyebileceği olgunluğa ulaştığında pürenin bırakılması gerekmektedir.

Bebekler Neden Çiğneyemez?

Bebeklerde çiğneme sorunu sık karşılaşılan bir sorundur. Bu sorunun pek çok nedeni olabilmektedir. Bebekler sevmedikleri gıdaları çiğnemek istemeyebilmektedir. Eğer sorun sadece bazı gıdalarda yaşanıyorsa bebeğin sevmediği gıdalardan kaynaklı çiğneme sorunu olabilmektedir. Eğer bebek hiçbir gıdayı çiğneyemiyorsa bazı rahatsızlıklardan kaynaklı olabilmektedir. Bu rahatsızlıkları tespit edebilmek için doktora götürülmesi gerekmektedir.

Bebeklerde reflü olması, yemek borularında sorun olması veya ağızlarındaki kasların yeteri olgunlukta olmaması çiğneme sorununu ortaya çıkarabilmektedir. Bu durumda doktora ve konuşma terapistlerine gitmek gerekmektedir. Uygulanan bazı programlar sonucunda bebek çiğnemeyi öğrenmektedir. Bu süreçte ailenin çok sabırlı olması gerekmektedir. Unutulmalıdır ki; bebekler dış dünyaya uyum sağlarken zorlanmaktadır. Bu zorluğun üstesinden ailelerin yardımıyla gelmektedirler.

Ailelerin çocuklarına bu dönemde uyguladıkları davranışlar, bebeklerin ileriki yaşlarındaki karakterini etkileyebilmektedir. Bebek çiğneyemediği hâlde huysuzluktan yapıyor sanılıp ceza verildiği zaman ve zorlandığı zaman; bebeklerin ileriki yaşlarında obsesif bozukluk, kaygı bozukluğu gibi rahatsızlıklar oluşabilmektedir. Eğer bebek, zamanı geldiği hâlde çiğnemiyorsa zorlamak yerine doktora götürmek ve doktor gözetiminde bebeği çiğnemeye alıştırmak gerekmektedir.

Bunlar ilginizi çekebilir?

• Yeni Doğan Bebeğin Saçı Nasıl Kesilir?
• Bebeğin Mamayı Sevmediğini Nasıl Anlarız?
• Hamilelikte İdrar Kokusu Neden Olur Nasıl Geçer?
• Bebeğin Gözündeki Kirpik Nasıl Çıkarılır?

Bebekler Çiğnemeye Nasıl Alıştırılır?

Bebeği çiğnemeye alıştırma konusu için bazı öneriler bulunmaktadır. Bunlar doğrultusunda bebekler çiğnemeye alıştırılabilmektedir. Katı yiyecekleri bebekler için oyun haline getirmek, bebeğin katı yiyeceklere dokunmasını sağlayıp alışmasına fayda sağlamaktadır. Katı yiyeceklerin kokusuna ve dokusuna alışan bebekler daha rahat şekilde katı gıdaları çiğneyebilmektedir. Bebekle beraber hamur işi yapmak veya yemek yapmak, bebeğin yemeklere alışmasını sağlamaktadır.

Bu durumda çiğnemesine fayda sağlamaktadır. Bir başka öneri ise yemek saatlerinde bebeğin sofrada bulunmasını sağlamaktır. Aileler, rahat yiyebilmek için bebeklerin uyuduğu zamanlarla yemek saatlerini birleştirmektedir. Bu durum son derece yanlıştır. Bebekler, gözlem yaparak ve ağızlarına eşyaları götürerek beyinlerine şema oluşturmaktadır. Bebeğin sofrada bulunması, aile bireylerinin nasıl yediğini gözlemesi açısından önemlidir. Bu yüzden bebeğin yemek sofrasında bulunması gerekmektedir. Bir diğer yöntem ise; bebeğin yaşıtlarıyla bir arada yemek yemesini sağlamaktır.

Yaşıtlarının katı gıdaları çiğnediği ve yediğini gören bebekler bundan cesaret alarak çiğnemeye başlayabilmektedir. Bu durumların hiçbiri işe yaramıyorsa mutlaka doktora götürmek gerekmektedir. Bebek çiğneyemiyorsa ona kızmamalı, bağırmamalı, ceza kesinlikle verilmemelidir. Altında yatan neden araştırılmalı ve çözülmelidir. Doktorlar ve terapistler yardımıyla çiğneyememe sorunu çözülebilmektedir. Uzmanlar, bilimsel olarak onay almış, bebekte çiğneme özellikleri konusuna yardımcı bazı terapiler uygulamaktadır. Bu terapiler sonucunda bebek çiğnemeye alıştırılmaktadır.

Bebekleri çiğnemeye alıştırmak, katı gıdalara geçiş döneminde ihtiyaç duyulan bir durum olarak görülmektedir. Bebeklerin çiğnemeyi öğrenmeleri için, çiğneme kaslarını kullanabilmeleri ve çiğneme becerilerini uygulayabilmeleri ile mümkün olmaktadır. Bu anlamda bebeklerin katı gıdaya geçme dönemlerinde çiğneme yeteneklerinin gelişmesi adına yapılması önerilen bazı uygulamalar bulunmaktadır. Bu uygulamaların yapılması ile birlikte bebeklerdeki çiğneme kaslarının geliştiği ve çiğneme becerilerinin arttığı görülebilmektedir.

Bebeklerin Çiğnemeye Başlama Dönemi Ne Zamandır?

Bebeklerde çiğnemeye alıştırma uygulamalarının yapılması için belirlenen dönemler bulunmaktadır. Bebeklerin ilk 6 ay boyunca sadece anne sütü ile beslendikleri bilinmektedir. Anne sütü ile beslenemeyen bebekler ise bu dönemde anne sütü yerine kullanılan mamalar ile beslenmektedirler. İlk 6 aylık sürecin bu şekilde tamamlanmasının ardından ek gıdaya geçiş dönemi başlamaktadır. Genellikle bebeklerin ilk 6 ay içerisinde kesici dişlerinin tam anlamı ile çıkmadığı bilinmektedir.

Bu nedenle de ek gıdaya geçiş döneminde ilk olarak püre halindeki gıdalara başvurulmaktadır. Meyvelerin ve sebzelerin püre haline getirilmiş halleri, tercih edilen ilk seçenekler arasında bulunmaktadır. Bebeklerde diş oluşumlarının artması ve bebeğin başka gıdaları yemek istemesi sonucunda çiğneme yeteneğinin geliştiği gözlemlenebilmektedir.

Bebeklerin yeterli kas gelişimine erişmeleri çiğneme dönemine başlamaları ile ilişkilendirilmektedir. Bu anlamda ek gıda döneminde bebeğe uygun gıdaların verilmesi ile birlikte kas gelişimlerinin yeterli düzeyde olup olmadığı kontrol edilebilmektedir.

Bebekler Çiğnemeye Nasıl Alışırlar?

Bebeğin çiğnemeye alışması, kas gelişiminin tamamlanmış olması ile doğrudan ilişkilidir. Bebeklerde çiğneme kaslarının gelişimi ortalama olarak 6. aydan itibaren tamamlanmaktadır. Bu sayede ek gıda dönemine geçen bebeklerin çiğneme yeteneklerini kullanabildikleri görülmektedir. Bebeklerin çiğnemeye alışmaları için beraberinde pek çok beceriyi öğrenmeleri de gerekmektedir.

Bu becerilerin arasında; dik ve desteksiz bir şekilde oturabilme, bir nesneyi alıp kavrayabilme, kavranan nesneyi ağza götürebilme yer almaktadır. Aynı zamanda bebeğin, besini dudakları ile ağzına alabilme, ısırma, tutma ve aldığı besini ağzında tutma gibi becerileri de öğrenmesi gerekmektedir. Öğrenilen bu beceriler ile birlikte, gelişimi normal ilerleyen bir bebeğin çiğneme becerisini de uygulayabildiği görülmektedir.

Bebekler, çiğnemeye alıştırma dönemlerinde ebeveynlerini izlemekte ve gözlemlemektedirler. Çiğnemeyi gözlemleyerek öğrenebilen bebekler, bir süre sonra bu durumu kendileri de gerçekleştirebilmektedirler. Ebeveynlerin bu noktada yapmaları gereken uygulama ise, bebeğe ilk olarak püre halinde besinler vermeleri fakat sonrasında besinlerin içerisinde yer alan parçacıkların büyüklüğünü arttırmalarıdır. Sürekli püre halindeki besinler ile beslenen bebeklerde çiğneme yeteneğinin daha geç geliştiği görülmektedir.

Bebeklerin Çiğnemeye Alışamama Nedenleri Nelerdir?

Bebeklerde çiğneme alıştırması, bazı durumlarda sonuç vermeyebilmektedir. Bazı bebeklerin çiğnemeye alışma dönemleri yaşıtlarına göre daha geç başlayabilmekte ya da daha uzun sürebilmektedir. Bu durumun nedeni olarak çeşitli sebepler sunulmaktadır. Bu sebepler şu şekilde sıralanabilmektedirler;

• Ebeveynlerin, bebeğin sevmediği bir besini yedirmeye çalışmaları durumunda bebeğin besini çiğnemediği görülebilmektedir. Bebeklerin sevmedikleri gıdaları çiğnemek istememe ve dışarı atma huyları olabilmektedir. Bu gibi durumlarda bebeğe farklı bir besinin verilmesi ve gözlemlenmesi gerekmektedir. Bebeğin sevdiği bir besini de çiğneyemediği görülürse, bu durumda çiğneme kaslarının gelişimi ile ilgili bir durum oluşabileceği göz önüne alınmalıdır.
• Bebeklerde bulunan bazı rahatsızlıklar, besinleri çiğneyememelerine neden olabilmektedir. Bu rahatsızlıklar arasında reflü, yemek borusu hastalıkları ve çiğneme kaslarının gelişimine bağlı olarak ortaya çıkan durumlar yer almaktadır. Bebeklerde bu rahatsızlıklardan herhangi birinin bulunması durumunda, bebeğin bir uzmana götürülmesi gerekmektedir. Bebeği çiğnemeye alıştırmak için yapılan uygulamaların sonuç vermemesine neden olan durumlar, gerekli tedaviler ile giderilebilmektedir.
• Bebeklerin çiğnemeye alıştıkları dönemde, ebeveynlerin bebeği zorlamaları ya da çiğneyememeleri halinde ceza vermeleri gibi durumlarda bebeğin çiğnemeyi reddettiği görülebilmektedir. Bu durum, bebeğin davranışlarında ebeveynlerin tutumunun önemini göstermektedir. Ebeveynlerin bebekleri zorlamadan, onların üzerinde kaygıya neden olmadan çiğnemeye alıştırma uygulamalarını gerçekleştirmeleri önerilmektedir. Bu sayede bebeklerde ileriki zamanlarda oluşabilecek psikolojik rahatsızlıkların da önüne geçilmektedir.

Bebekleri Çiğnemeye Alıştırmak İçin Neler Yapılabilir?

Bebeğin çiğnemeye alışması için yapılacaklar arasında pek çok uygulama yer almaktadır. Bu uygulamalar şu şekilde sıralanabilmektedirler;

• Bebeklerin çiğnemeye alışma dönemlerinde, katı besinler ile bağ kurmaları sağlanmalıdır. Bunun için, katı besinlerle bazı oyunların oynandığı, bebeğin besinlere dokunmasına izin verildiği görülmektedir.
• Bebekler çiğneme yeteneğini gözlemleyerek de öğrenmektedirler. Bu anlamda bebeklerin çiğnemeye alıştırma dönemlerinde, yemek saatlerinde masanın yanında tutulmaları ve ebeveynleri yemek yerken izlemeleri önerilmektedir.
• Bebeklerin katı gıdaya geçtikleri dönemde öncelikli olarak püre halindeki besinlerin verildiği görülmektedir. Fakat bir süre sonra parçacıklı besinlerin verilmesi ve parçacık boyutlarının, bebeğin çiğneme yeteneğine bağlı olarak arttırılması önerilmektedir. Bu sayede çiğneme alıştırmaları daha kısa süre içerisinde sonuç vermektedir.