Acısını sadece ağlayarak ifade eden bir bebek için çok zordur diş çıkarma dönemi. Salyaları akarak, uykularından sıçrayarak çıkardığı dişlerin henüz yine bebekken tekrar ona ıstırap verecek şekilde çürümesi ne trajik bir durumdur öyle değil mi? Çoğunlukla biberon çürüğü olarak isimlendirilen bebeklerde diş çürümesi bebeklik ve erken çocukluk döneminde (3 yaş öncesi) yaşanır ve tedavi gerektirir.

Biberon çürüğü, çocuğun dişlerinin süt, meyve suyu, bebek maması ve benzeri şekerli sıvılara sık ve uzun süre maruz kalması sonucunda meydana gelir. Bu şekerli sıvılar, tüketildiğinde bebeğin dişleri ve diş etlerinde plaklara neden olan bakterileri besler. Bu bakteriler de dişleri çürüten asitler oluştururlar. Asitler zamanla çürüklere neden olur.

Özellikle geceleri çok sık uyanan bebeklere biberon ile verilen süt doğal şeker içerir. Örneğin, 100 gram anne sütünde 7 gram, 100 gram (%1 yağlı) inek sütünde ise 5 gram şeker bulunur. İçeceğinde zaten şeker ihtiva eden süte ayrıca şeker katmak ise çürümeyi hızlandırır.

Biberon çürüğü genellikle üst ön dişlerde görülür. Ancak diğer dişlerde tehlike altındadır. Ebeveynler bu dişlerin geçici olduğunu, yerine nasılsa yeni dişlerin geleceğini düşünüp, diş hekimine gitmekten kaçınabilir. Ancak bu doğru değildir. Şüphesiz ki bebek, hayatı için vazgeçilmez olan konuşma, çiğneme ve gülme gibi temel davranışlarını tıpkı biz yetişkinler gibi dişleri ile gerçekleştirir. Ayrıca bebeklerin ilk dişleri, arkadan gelecek dişler için de yer tutucu görevi görürler. Bu nedenle başlangıçta leke gibi görünen ve tedavi edilmeyen çürükler daha sonra bebeğe çok ciddi bir şekilde rahatsızlık veren ağrı ve enfeksiyonlara neden olabilir.

Bebeğin daha çabuk alması için emziği ya da biberonu bal, pekmez ve şerbet gibi şekerli sıvılara batırarak bebeğe vermek de onun dişlerini çürütür.

Biberon Çürüğü Nelere Neden Olur?

• Aşırı diş ağrısı,
• Huzursuzluk,
• İştahsızlık,
• Uyku problemleri,
• Ağız içi enfeksiyonları,
• Dişin çekilmesi,
• Tedavinin genel anestezi altında yapılması,
• Yetişkinlikte de diş, boy ve kilo problemlerinin meydana gelmesi ile
• Çocuğun kendini fark etmesiyle birlikte toplum içinde kendini rahatsız hissetmesi gibi son derece kritik sorunlara neden olur.

Erken yaşlarda dişleri çürüyen ve buna bağlı olarak dişlerini kaybeden çocuklarda yemek yeme, konuşma gibi becerilerde problemler meydan gelebilir. Ayrıca daha sonra gelecek yetişkinlik dişleri ise yamuk ve biçimsiz olabilir.

Bebeklerde Biberon Çürüğü Nasıl Önlenir?

Bebeklerde diş çürümesi oldukça basit önlemler alınarak engellenebilir. Bunun için başta ebeveynlerin ve bebeğin bakımını üstlenen kişilerin düzenli ve disiplinli bir şekilde hareket etmeleri gerekmektedir.

Biberon çürüğü bazı bebek ve çocukların dişlerinde görselde gördüğünüzden çok daha fazladır. 

• Bebeğinizi en az 6 ay emzirin. Bu onun ağzındaki ve bağırsaklarındaki mikrobiyotalar için çok önemlidir.
• Bebeğinize kesinlikle gece uykusu esnasında süt ve şekerli sıvı vermeyin.
• Gece uykusunda bebeğinize sadece su verebilirsiniz.
• Bebeğinize şekerli maddelere batırılmış emzik ve biberon vermeyin.
• 12. ayından sonra biberon yerine bardak kullanması için teşvik edin.
• Bebeğinize öğün aralarında şekerli ve işlenmiş gıdalar yedirmeyin.
• Henüz hiç dişi yokken bebeğinizi beslediğiniz her öğün sonrasında onun diş etlerini temiz ve pamuklu nemli bir bez ile bastırmadan temizleyin.
• İlk dişi çıktığı andan itibaren bebekler için üretilen diş fırçaları ile macunsuz bir şekilde bastırmadan fırçalayın.
• Bebeğiniz iki yaşını geçtikten sonra genelde 2-5 yaş arası çocuklar için üretilen diş macunları ile dişlerini günde en az 2 kez fırçalayın.
• Bebeğinizin dişleri çıktıktan sonra diş işi ile diş aralarını temizleyin.
• 2 yaşından sonra bebeğinizin dişlerini kontrol etmesi için düzenli olarak diş hekimine götürün.

Biberon Çürüğü Nasıl Tedavi Edilir?

Erken çocukluk döneminde yaşanan biberon çürüğü tedavisi bebeğin yaşı, genel sağlığı ve dişlerinin durumuna göre değişkenlik gösterir.

Diş hekimlerinin tavsiyesi çürüyen dişleri direkt çekmek yerine dolgu, kanal tedavisi gibi yöntemlerle kurtarma yönündedir. Ancak diş kurtarılamayacak kadar çürümüşse diş çekilir, fakat çekilen dişin yerine arkadan gelecek dişlere rehberlik yapmaya devam etmesi amacıyla yer tutucu dişler yerleştirilmelidir. Bu yer tutucular yerleştirilmediği takdirde arkadan gelen dişler yamuk ve biçimsiz bir şekilde çıkacaktır. Bu da bebeklerin ilerleyen yaşlarında çok ciddi sağlık sorunları ile sosyal problemler yaşamalarına neden olacaktır.

Sağlıklı Dişler İçin Sağlıklı Beslenme Önemlidir!

Biberon çürüğü oluşmaması için bebekler bir yaşını doldurduktan sonra bardak kullanmaya teşvik edilmelidir. Bunun için onun eline göre küçük ve plastik bardaklar kullanılabilir.

Bilindiği gibi dişlerimiz kemiktir, çocukluktan beri bildiğimiz bir diğer gerçekte kemikler için kalsiyum gereklidir. Emziren annelerin ve normal beslenemeye başlamış bebeklerin dişleri için gerekli olan kalsiyumu sağlayan doğal besin kaynakları şunlardır: süt, peynir ve yoğurt, brokoli, ıspanak, yeşil fasülye, lahana, portakal, somon.

Doğal ve sağlıklı besinler hem dişler hemde genel vücut sağlığı için son derece önemlidir.

Bunun yanında A, D ve K2 vitaminleri de dişler için hayati öneme sahiptir. Bu vitaminler dişleri güçlü ve sağlıklı hale getirirken bir diğer taraftan da ağız içindeki bakterilere karşı savaşır.

D vitamini dişler ve diğer kemikler için oldukça önemlidir. Temel D vitamini kaynağı güneştir, ayrıca D vitamini süt ürünleri, yumurta, bazı tahıllar ve ton balığı gibi besinlerde bulunur.

Ülkemizde pek çok kişide D vitamini eksikliği olduğu bilinen bir gerçektir. Eğer bebeklerde diş çürümesi (biberon çürüğü) baş göstermeye başladıysa bebeklerin D vitamini değerleri de kontrol edilmelidir. Ayrıca emen bebekler anne sütünden de D vitamini ihtiyaçlarını giderirler. Şayet annede D vitamini eksikliği söz konusu ise bebek yeterli vitamin alamayacaktır, bu nedenle annenin de hem kendi hem de bebeğinin sağlığı için vitamin değerlerini kontrol ettirmesi önemlidir.

Biberon çürüğü sadece biberon ile beslenen bebeklerde mi görülür?

Hayır. Bilhassa gece şekerli sıvılarla beslenen bebeklerde görülse de bebeklerde diş çürümesi sağlıksız beslenme ve  bağırsaklarda bulunan ve mikrobiyota olarak adlandırılan bakterilerin gen yapısındaki (mikrobiyom) dengesizlikten ileri gelebilir.