Yenidoğan döneminde kafatası şekilde bozukluğuna çok sık rastlanır. Devamlı aynı yatış pozisyonunda hareketsiz duran bebeklerde görülen kafa sivriliği, basit tedbirlerle düzelebilir. Dış etkenlere bağlı oluşan yamukluklarda alınması gereken önlem ve tavsiyeler, bebeğin gelişimini takip eden hekim tarafından verilebilir.
- İlk aylarda en hızlı büyüyen organ olan kafatasının şekli, bebeğin sağlıklı gelişiminin de kanıtıdır.
Doğumda bebeğin kafatasının vücuduna oranı ¼’ken bu oran zamanla değişir. Beyin ve kafatası kemikleri büyüdükçe başın büyüklüğü değişecektir. Yassı kafa, düz kafa veya kafa sivriliği en sık görülen şekil bozuklukları arasında sayılır.
İçindekiler?
Bebeklerde Kafa Sivriliği
Bebeklerin kafa şeklinde simetrik bozukluklar görülebilir. Kalıtsal sorunlar arasında yer almayan durum genellikle hareketsiz yatış ve çevresel etkilere bağlanır. Bası sonucu ortaya çıkan deformasyonlarda bozukluğun derecesine uygun tedavi planlaması hekim tarafından yapılmalıdır.
- Şekil bozukluğunun şiddeti; kulak yeri ve göz mesafesi arasındaki asimetriden anlaşılır.
Tıbbi nedenlere bağlı kafatası şekilde bozuklukları gelişim problemlerine yol açarken fonksiyon kayıplarının görülmesi de beklenir. Tablonun erken fark edilmesi ve gerekli müdahalenin yapılması zihinsel gelişim açısından büyük öneme sahiptir.
Özellikle normal doğumdan sonra karşılaşılan kafa şişliği ve şekil bozukluklarınınsa birkaç gün içinde düzelmesi beklenir. Bebekler doğum kanalında ilerlerken basınca maruz kaldıklarında kafa sivriliği oluşma ihtimali yükselir.
Yeni Doğan Bebeklerde Kafa Sivriliği
Dış faktörlere bağlı olarak değişen kafa şekli, ilk aylarda kendini belli eder. Anne karnındaki duruş pozisyonundan doğumun beklenenden uzun sürmesine kadar pek çok sebep şekil bozukluğu görülmesine yol açar.
- Bebeğin kuvözde kalması
- 12 ay öncesinde yastık kullanma ve
- Boyun kaslarının kısa yapıda olması çevresel etkiler arasında sayılabilir.
Bebeğin sürekli aynı pozisyonda yatması, D vitamini eksikliği, ikiz hamilelik, doğum pozisyonu ve iri bebeklerde kafatası şekil bozuklukları görülebilir. Kafa kemiklerinde bulunan boşlukların tam olarak kapanması 1 yaşı bulabildiği için sürekli aynı yere basınç uygulanması bebeklerde kafa sivriliğine neden olabilir.
Bebeklerin Kafa Şekli İçin Nasıl Yatırılmalı?
Kafatası şekil bozukluklarında erken müdahalenin önemi çok yüksektir. Bebeğin yatış pozisyonunun doğru belirlenmesi şekil bozukluklarının ilk aylarda düzelmesini sağlayan en önemli tedavi yöntemidir.
- Kafa şekillendirici bebek yastıkları doğru konumlandırıldığında etkili ve başarılı sonuçlar alınabilir.
Güvenlik sebebiyle sırt üstü uyuma, araba koltuğunda seyahat, pusetler veya salıncak gibi aparatlar bebeklerde kafatası şekil bozukluklarının günümüzde daha çok görülmesine neden olmaktadır.
Kafa yamukluğu, sivri kafa ya da şekil bozukluklarının gözlenmesi halinde hekime danışılmalı ve vereceği tedavi tavsiyelerine harfiyen uyulmalıdır. 4-6 aylar arasında hızla büyüyen bebeklerde ihtiyaç halinde kafa şekillendirici kask kullanımı gerekebilir. Ortalama 4 ay süren tedavilerde kafa yapısına özel olarak üretilen kaskın 23 saat boyunca düzenli takılması önerilir.
Bebeklerde Normal Kafa Şekli
Kafa sivriliği olan bebeklerde ilk tedbir yatış pozisyonunun değişmesidir. Rutin kontrollerde düzenli D vitamini kullanımı önerilir. Sağlıklı, hareketli, ideal kilosunu koruyan ve gelişimini devam ettiren bebeklerde kafa şekli genel olarak normaldir. Boy ve kilo artışı gözlenirken bebeğin kafa yapısı da kontrol altında tutulmalı, olası sorunlarda erken önlem alınmalıdır.
- Kafatası şekil bozukluklarının kalıcı olmadığı bilinmeli buna rağmen düzenli hekim kontrollerinde süreç yakından takip edilmelidir.
Yatış yönü düzenli olarak değiştirilen ve uyanık olduğu sürelerde hareket halinde olan bebeklerde normal kafa şekli hâkimdir. Hafif ve orta şekildeki bozukluklar yatış pozisyonu, egzersizler ve yüzüstü aktivitelerle düzeltilebilir. Erken dönem tespitler bu nedenle çok önemlidir. Erken dönemde önlem almak her zaman iyi sonuçlar verir.
Düz Kafa Yastığı Gece Kullanılır mı?
%100 pamuklu dış kumaşa sahip düz kafa yastıkları, yenidoğan yumuşak kafa yapısıyla uyumludur. Yuvarlak veya üçgen yan yatış yastık modelleriyse doğru uyku pozisyonunun sürdürülebilmesi için tasarlanmıştır. Genişliği cırt bantlarla ayarlanan modeller kolay kullanım ve temizlenme imkânına sahiptir.
- Yastık, gündüz ve gece uykularında kullanılacak şekilde tasarlanmıştır.
- Bebeklerin uyanıkken de keyifle zaman geçirmesine imkân veren modeller, kolay taşınabilir.
Sezaryenle doğan bebeklerde kafa yapısı daha düz olurken normal doğumla dünyaya gelen bebeklerde kafa sivriliğine daha sık rastlanır. Zamanla doğal görünüme kavuşacak olan kafa yapısı bu süreçte ebeveynlerde endişeye neden olabilir. Rutin kontrollerde bebeklerde baş çevresi ölçümü alınır ve olası şekil bozukluklarının takibi kolay bir şekilde yapılır.