Çocuklarda İşitme Kaybı Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Çocuklarda işitme kaybı erken fark edilmezse hem tüm yaşamı boyunca sürebilir hem de çocuğun zihinsel gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle doğumdan hemen sonra odyometri testleri uygulanmalı ve en ufak da olsa kuşkuya yer bırakılmamalıdır.

Çocuklarda İşitme Kaybı Neden Olur?

İşitme kaybı erken fark edilmediğinde unutulmamalı ki çocuk ne konuşmayı öğrenebilir ne de toplumsal hayata normal bir şekilde katılabilir. İşitme kaybı görülme oranı her yenidoğan bin bebekte 1-2 de olsa sürecin hemen başında dikkat edilmesi ve tedbir alınması gereken bir durumdur. Geç kalındığında sürecin devamında alınması gereken eğitimde de zorluklar yaşanabilir.

İşitme kaybı nedenleri farklıdır. Daha anne karnındayken annenin geçirmiş olduğu kızamıkçık gibi virüs kökenli enfeksiyonlar bebekte işitme kaybına neden olabilir. Bunun yanında yine hamilelik döneminde kullanılan bazı ilaçlar da bebekte işitme kaybına neden olabilir. İşitme kaybının bir diğer nedeni de kalıtsal, genetik nedenlerdir. Etrafınızdan belki görmüşsünüzdür aynı aileden birden fazla kişide işitme kaybı yaşandığını. İşitme kaybının başka bir nedeni ise doğum esnasında yaşanabilecek olumsuzluklardır. Bu bazen doğum anında olabildiği gibi bazen de hemen doğum sonrasında görülebilir.

Şunu belirtmeden geçmeyelim. İşitme kaybı sadece anne karnında ya da hemen doğum sonrasında görülen bir durum değildir. Yaşamın ilerleyen yıllarında da işitme kaybına neden olan durumlar vardır; viral enfeksiyonlar, menenjit, bazen kulağa zarar veren antibiyotikler de işitme kaybına neden olabilmektedir. Ayrıca kulağa gelen sert bir darbe ya da kulak içine sokulan yabancı cisimler de işitme kaybına neden olan diğer durumlardır.

İlgini çekebilir?: Çocuklarda Dudak Morarması Neden Olur?

Çocuklarda İşitme Kaybı Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda işitme fonksiyonlarındaki bozukluğun erken fark dilmesi çok önemlidir. Ne kadar erken fark edilirse tedaviye de o kadar erken başlanır ve sürecin çocuğu olumsuz etkilemesine engel olunur. Özellikle günümüzde işitme kaybı yaşayan bireyler için geliştirilen işitme aygıtları oldukça fonksiyoneldir. Bunlarla birlikte hem çocuğun zihinsel gelişimi sağlanır hem de toplumsal hayata katılımı kolaylaşır. Ancak buradaki en önemli sorun işitme kaybı durumunun erken fark edilmesidir.

İşitme kaybı belirtilerine geçmeden önce anne babaların özellikle dikkat etmesi gereken durumlar vardır.

• Daha önce ailede işitme kaybı bulunan bireyler var ise,
• Gebelik sırasında anne kızamıkçık gibi enfeksiyonlar geçirdi ise,
• Yenidoğan bebeğin yüzünde, dudaklarında biçim bozuklukları var ise,
• Erken doğum yaşandıysa, özellikle bebek 1,5 kg’dan düşük ağırlıkta doğmuş ise,
• Bebek menenjit hastalığı geçirmiş ise,
• Doğum sırasında bebek çok fazla oksijensiz kalmış ise çok daha dikkatli olunmalıdır.

Yukarıdaki sebeplerden sadece birisi bile olsa hemen bir uzman hekime gidilmelidir. Bunlardan hiçbiri olmasa bile bazen çok daha farklı sebeplerden de olsa işitme kaybı görülebilir. Her ne kadar günümüzde bebeğin takibini yapan çocuk gelişim uzmanları var ise de özellikle kırsal kesimlerde bundan faydalanamayanlar vardır. Bu sebeple çok daha dikkatli olmaları gerekir ve ilk muayenede işitme kontrollerinin de yaptırılması gerekmektedir.

Çocuklarda işitme kaybı nedenlerinden bahsettik. Şimdi de böyle bir durumda çocuklarda işitme kaybı belirtileri nelerdir onlara bakalım. Normalde bebekler 2-3 aylıkken çevrelerindeki ani seslere tepki gösterirler, irkilirler. Çevrelerinde zilden, çıngıraktan gelen seslere tepki verirler. İşitme kaybı olmayan çocuk bunları takip eder.

Anne babalar evde bebeklerde baş başa kaldıklarında bebeğin değişik seslere nasıl tepki verdiğini iyi gözlemlemelidirler. Çocuğun farklı seslere nasıl karşılık verdiği, verilen komutları anlayıp anlamadığı özellikle dikkat edilmelidir. Ancak bu denemeler esnasında çocukta herhangi bir hastalık var ise ( kulak iltihabı, soğuk algınlığı gibi) elde edilen sonuç doğru olmayabilir. Tüm bunlara rağmen hala çocuğunuzun işitme fonksiyonlarında bir yetersizlik olduğunu düşünüyorsanız hemen bir kulak burun boğaz hekiminden randevu almalısınız. İşitme kaybı gibi durumlar sürecin başında tespit edilir, tedavi ve eğitimine başlanırsa çok daha sağlıklı sonuçlar elde edilir. Aksi takdirde geç kalındığında işitme kaybı ile ilgili kusuru azaltma ya da giderme olanağı bulunamayabilir.

İlgini çekebilir?: Çocuklarda Saç Kıran Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir?

Çocuklarda İşitme Kaybı Tedavisi, Eğitimi

Çocuklarda işitme kaybı teşhisi uzman bir hekim tarafından konulur. Kulak burun boğaz uzmanı çocukta işitme fonksiyonlarındaki kaybın oranını tespit eder. Ondan sonra tedaviye geçilir. Gerektiği durumlarda çocuğa işitme cihazı takılır ve bununla ilgili eğitimler verilir. Çocuğun gösterdiği ilerlemeler düzenli olarak bir odyoloji merkezinde takip edilir. Bu eğitimden sonra çocuğun 5 yaşına kadar konuşabilmesi sağlanır. Tedavi esnasında çocuğun sadece dinleme gelişimine odaklanılmaz aynı zamanda konuşma eğitimine ağırlık verilir. Çocuğun farklı sözcükleri ayırt etmesi ve bunları tekrar etmesi öğretilir. Böyle durumlarda yine en önemli görev anne babalara düşmektedir. Bu tedavi esnasında çocukla normal bir biçimde ve olabildiğince çok konuşmaları tavsiye edilmektedir. Çocuk bu süreçte ne kadar çok pratik yapar ise normal hayata adaptasyonu da kolaylaşmaktadır.

İşitme engelli çocukların eğitim süreci farklı olmaktadır. Bu durumda olan çocuklar ya normal okullarda özel sınıflarda ya da bu durumdaki diğer çocuklarla birlikte onlar için açılmış özel eğitim kurumlarında devam ederler.

Bu eğitim kurumlarında alanında uzmanlaşmış eğitimcilerden destek alırlar. Burada işitme cihazlarının ortamda kullanılmasından tutun da, dudak okuma eğitimine kadar eğitimler verilir ve çocuğun toplumsal hayata adaptasyonu için gerekli kazanımlar sağlanır. Bu kurumlarda çocuğun konuşma becerisinin gelişimi ile ilgili çalışmalar da yapılmakta ve bu konuda gerekli ortamlar sunulmaktadır.