Tıbbi ismi Alopesi olan ve halk arasında ise saç kıran olarak bilinen rahatsızlık Saçlı deride, kaş, kirpik ve vücudun tüy kaplı bölgelerinde görülün bir rahatsızlıktır. Saçkıran, saçlı deride mantarlar tarafından meydana getirilen ve o bölgedeki kılların genellikle yuvarlak yamalar şeklinde dökülmesine neden olan bir cilt hastalığıdır. Bu hastalık, bağışıklık sisteminin saç köklerine saldırması ile meydana gelir. Genellikle belirli alanlarda aniden kelliklerin oluşması ile kendini belli eder. Aynı zamanda, bu alanlarda deride çember şeklinde kızarıklıklar, iltihaplı kabarcıklar, pullanma ve kaşıntı olması da yaygındır. İnsanlardan diğer insanlara veya evcil hayvanlardan insanlara bulaşabilir. Yaygın olarak saç derisinde görülürken kaşlar ya da kirpikler de enfekte olabilir. Hastalığın tedavi edilmesi ile saçlar ve kıllar yeniden uzar. Hastalığın yeniden tekrarlama olasılığı vardır.Saç kıran mantarın sebep olduğu bir cilt rahatsızlığıdır. Saç kıran bebekler ve çocuklar dahil her yaşta görülebilmektedir. Peki Çocuklarda Saç Kıran Sebepleri nelerdir?
İçindekiler?
Çocuklarda Saçkıran Neden Olur?
Çocuklarda da yetişkinlerde de saçkırana yakalanma sebepleri aynıdır. Bağışıklığın zayıflamasına neden olabilecek çevresel faktörler, stres ve depresyon hali, geçirilen bazı hastalıklar şaçkırana neden olabilir. Ayrıca haşimato vb. troid hastalıkları, diyabet, vitiligo, astım gibi otoimmün sistem ile alakalı olan hastalıkları olan kişilerde saçkıran görülme olasığı daha yaygındır. Ayrıca genetik faktörler de hastalığa yakalanmada rol oynamaktadır.
Saçkıran genelde enfekte olan başka kişilerden bulaşmakla birlikte, hayvanlardan ya da enfekte kişinin dokunduğu yüzeylerden temas yolu ile de bulaşabilir. Oyun alanları, spor salonları, ortak kullanılan giysiler, tarak, şapka, toka, yastık, banyo havluları ya da koltukların kafa ile temas eden bölgelerinden de bulaşabilir. Düşük ihtimal ise kedi, köpek yavruları gibi enfekte olmuş evcil hayvanlardan bulaşabilir. Eğer saçkıran çocuğunuza bir hayvandan bulaştı ise bu daha çok kafa derisi tahrişine, kızarıklığa ve pullanmaya neden olur ve diğer çocuklara bulaşmaz. Çocuklarda 3-7 yaş aralığında daha fazla yaygın olmasına rağmen, evin herhangi bir üyesine saçkıran bulaşmış ise bebekler de enfekte olabilir.
Saçkıran çok çabuk bulaşabilen bir hastalık olduğu için önlenmesi zor olabilir. Mantarlardan gelen sporlar havada taşınarak kolayca yayılabilirler. Bununla birlikte çocuğunuzun enfeksiyon kapmasını önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Enfekte insanlar ile temastan kaçınmak. Bu mümkün değil ise temas sonrası elleri güzelce yıkamak ve kurulamak.
- Enfekte olan kişi ile fırça, tarak, şapka vb. eşyaların paylaşımını yapmamak.
- Nemli zeminlerde ve ortak duşlarda çıplak ayak ile yürümemek.
- Enfekte olan evcil hayvanlar ile temastan kaçınmak, evcil hayvanı mantar önleyici solüsyonlarla yıkamak.
Saçkıran Bulaşıcı mı?
Evet. Saçkıran bulaşıcı bir mantar enfeksiyonudur. Aşağıdaki şekillerde bulaşabilir:
- İnsandan insana. Saçkıran genellikle enfekte bir kişiyle doğrudan cilt temasıyla yayılır.
- Hayvandan insana. Saçkıran olan bir hayvana dokunarak saçkıran kapabilirsiniz. Saçkıran, köpekleri veya kedileri okşarken veya bu hayvanları tararken yayılabilir. Ayrıca ineklerde oldukça yaygındır.
- İnsana karşı nesne. Saçkıran, enfekte olmuş bir kişinin veya hayvanın yakın zamanda dokunduğu veya giydiği giysiler, havlular, yatak takımları, çarşaflar, taraklar ve fırçalar gibi nesneler veya yüzeyler ile temas yoluyla bulaşabilir.
- Topraktan insana. Nadir durumlarda, saçkıran, enfekte olmuş toprakla temas yoluyla insanlara yayılabilir. Enfeksiyon büyük olasılıkla yalnızca yüksek oranda enfekte olmuş toprakla uzun süreli temastan kaynaklanacaktır.
Çocuklarda Saçkıran Belirtileri Nelerdir?
Saçkıran, saç derisinde ufak kabarcıklar şeklinde oluşmaya başladığından dolayı sivilce sanılıp hemen farkedilmeyebilir. Bu kabarcıklar sonrasında çember şeklinde genişleyerek yayılmaya başlar. Bu çember şeklindeki bölgelerde saç dökülmeleri meydana gelir. Ana belirti saç dökülmesi ve kelliklerin oluşmasıdır. Saç dökülmesi ile birlikte deride kızarıklık, pullanma, kaşıntı da yaygın görülen belirtiler arasındadır. Özellikle çocuklarda saçkıran olan bölgelerde çukurlaşmalar meydana gelebilir. Sadece kafa derisinde değil kaş, kirpik ve sakalda hatta vücudun tüm kıllı bölgelerinde oluşabilir. Genelde tek bir bölgede saçkıran görülürken, bazı kişilerde vücudun tüm kıl olan bölgelerinde görülebilir. Hastalığın seyri kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Hastalık sırasında kafa derisinin, kulakların veya boynun yanlarında ki lenf düğümleri şişebilir.
Çoçuklarda saçkıran nasıl geçer?
Saç derisinde gelişen saçkıran tedavi edilebilir bir hastalıktır, tehlikeli değildir. Tedavi edilmezse saç dökülmesi ve pullanma kafa derisinin diğer bölgelerine de yayılır.
Doktorlar saçkıran tanısını koymak için saç derisini mikroskop altında incelerken bazen de enfekte bölgeden parça alarak biyopsi yapabilirler. Doktorunuz saçkıranın otoimmün bir hastalık sebebi ile olduğunu düşünüyorsa kan testleri de isteyebilir. Saçkıran tanısı kesinleştikten sonra tedaviye başlanır.
Tedavide antifungal (mantar önleyici) ilaçlar kullanılır. Saçkıran olan bebeklere genellikle uygun topikal kremler ve losyonlar reçete edilirken yetişkinlerde krem ve losyonlar saç köklerinin derinliklerine nüfuz etmekte yeterli olmadığından hap ya da şurup tedavisi daha uygun görülür. Bu ilaçların yanında doktorunuz, enfeksiyonu başkalarına yayma riskini azaltmak için çoğu zaman özel şampuan da yazabilir. Eğer kan testlerinde otoimmün bir rahatsızlık saptandı ise ayrıca buna uygun tedavi de başlanır.Genellikle 6-8 haftalık bir tedavi sonunda hasta iyileşme gösterir.
Eğer çocuğunuz saçkıran hastalığı var ise:
- Döküntüleri bir giysi, sargı veya yara bandı ile örtünüz.
- Uygun tedaviye başlanana kadar ortak olan havuz ve duşları kullanmasına izin vermeyiniz.
- En kısa zamanda doktorunuza danışarak uygun olan tedaviye başlayınız.
Saçkıran Ne Kadar Sürer?
Çoğu hafif saçkıran vakası genellikle 2 ila 4 hafta içinde iyileşir. Ancak enfeksiyon daha ciddiyse, tırnakları veya kafa derisini etkiliyorsa 3 aya kadar tedavi edilmesi gerekebilir.
Saçkıran Önlenebilir mi?
Saçkıran sıklıkla önlenebilir. Bunu önlemek için çocuklar ve gençler şunları yapmalıdır:
- Özellikle duş, yüzme ve terli aktivitelerden sonra çocuğunuzu her gün yıkayarak ve tamamen kurutarak cildini temiz ve kuru tutun.
- Temiz havlu kullanın ve kıyafetleri, havluları, tarakları, fırçaları ve şapkaları ortak kullanmaktan kaçının.
- Spor kıyafetlerini ve üniformalarını mümkün olduğunca sık yıkayın.
- Dar giysilerden kaçının.
- Kıyafetleri her gün değiştirin.
- Evcil hayvanlarla oynadıktan sonra ellerinizi sabun ve suyla iyice yıkayın .